Dr. A. Ebru Akcasu (Anglo-American University Prague)

Modernitenin Boyunduruğu Altında: İmparatorluktan Cumhuriyete Osmanlı Kadınlarının Aktivizmi

Fatih Rüşdiyesi’nin kız öğrencileri / Abdullah Frères, photographes de S.M.I. le Sultan. Library of Congress, Prints & Photographs Division, Abdul Hamid II Collection, LC-USZ62-80807.

Ebru Akcasu, modern Yakın Doğu’nun tarih- çisi olarak Osmanlı kadınlarının 19. ve 20. yüzyıl modernizmi ile yaşadığı hesaplaşma konusunda uzmanlaştı. Güncel araştırmalarının büyük bir bölümü toplumsal cinsiyet, mezhep, kimlik ve modernitenin kesişme noktasında konumlanıyor ve kişiler ve fikirlerin ulus ötesi hareketlerini inceliyor. Londra SOAS’de 2017 yılında tamamladığı Yakın- ve Orta Doğu araştırmaları alanındaki doktora- sının ardından Prag Karl Üniversitesi ve Anglo-Amerikan Üniversite’de ders veriyor. Ebru Akcasu’nun, post doktora bursu kapsamın- da Orient-Institut Istanbul’da sürdürdüğü araştırmanın konusu, Sultan II. Abdülhamid döneminin sonlarında ve cumhuriyetin ilk yıllarında kadınların aktivizmi ve kamusal alandaki görünürlükleridir. Bu gayeyle üzerinde çalıştığı proje, söz konusu geçiş dönemin- de kadın aktivistlerin tarih yazımında ihmal edilmesinin toplumsal-politik nedenlerini ve etkilerini araştırıyor. Akcasu ancak birkaç yıldır geç dönem Osmanlı kadın hareketinin anahtar figürü olarak kabul edilmeye başla- yan Emine Semiye ile ilgili biyografik ve historiyografik bir araştırma ile konuya giriyor. Araştırmanın temelini Emine Semiye ile ilgili yayınlanmış Türkçe çalışmalar oluşturuyor, amacı ise onun hikâyesinin çağdaşı olan hipotezlerle ilgili tartışmalarda ve geç Osmanlı kadın hareketinin tarihı karmaşıklığı içinde kendine yer bulmasını sağlamak.

Historiyografik boşlukların, köklü dönüşümlerin yaşandığı o dönemin cinsiyet gerçeklikleriyle ilgili varolan anlatılarıyla nasıl ilişkilendirilebileceği konusunda düşünürken aynı zamanda ihmal edilmiş sesleri Osman- lı tarihinin yankılarına katmayı araştırmanın hedefleri arasında yer alıyor. Çalışmanın sonucunda ortaya çıkacak makale, Ebru Akcasu’nun hazırlayanlar arasında yer aldığı Archiv Orientální’nin (ArOr) biyografi araştırmaları ile ilgili özel sayısında yayımlanacak.

Ebru Akcasu, Emine Semiye ile ilgili çalışmasına paralel olarak II. Meşrutiyet döneminde anavatana karşı cinsiyete özgü görevler hak- kında bir metnin çevirisini yapıyor. Aynı zamanda geç Osmanlı İmparatorluğu’nda göç konusuyla ilgili bir monografi üzerinde çalışıyor.