Andrea Weiss (Central European University Budapest)

Türk ve Müslüman Gürcüler? Türkiye’ de Bugünkü Gürcü Diyasporası ve Onların Gürcistan’da Acara ile İlişkileri

Rus İmparatorluğu‘nun Kafkasya‘daki Osmanlı İmparatorluğu topraklarına doğru genişlemesi, bu iki İmparatorluğun arasında olan bölgedeki Müslümanların göç etmek zorunda kalmasına yol açtı. Müslüman Gürcüler ya 19. yüzyılın başlarından Sovyet döneminin başlangıcına kadar Osmanlı İmparatorluğu topraklarına (muhacir tanımlanmış olarak) göç ettiler ya da Birinci Dünya Savaşı sonrasında çizilen sınırlar sonucunda Türkiye topraklarında kaldılar. Özellikle de Karadeniz kıyısındaki Acara Bölgesi (bugün Gürcistan‘ın Türkiye sınırında bir özerk cumhuriyet) bu göç tarihini en güçlü şekilde yansıtır. Andrea Weiss‘ın araştırma projesi, Türkiye‘deki Gürcü diyasporasını ve onların 1988‘de sınırın açılmasından sonra Gürcistan’da Acara ile ilişkilerini inceliyor. Gürcülerin çoğu Gürcü ulusal kimlik Ortodoks Hristiyan inancı ile bağlandığını, Sovyetler sonrası dönemde Acara Cumhuriyeti’nde yaşayan Müslümanların (toplam nüfusun yaklaşık üçte biri) toplumun kıyılarına itilmesine yol açtı. Bu nedenle de, Türkiye‘deki çoğunluğu Müslüman olan Gürcülerin geldikleri topraklar olan Gürcistan’la özdeşleşmeleri sorunlu hale geldi. Demir Perde ile ayrıldıkları on yıllar süren dönem sona erdiğinde, Acara‘da kalan Gürcü Müslümanlar Türkiye‘deki akrabaları tarafından “sovyetleşmiş” olarak değerlendirildiler ve artık dindar Müslümanlar olarak algılanmadılar. Buna rağman diyaspora mensubu dindar Müslüman Gürcüler, Acara ile ilişkilerini kesmediler. Bu proje, Acara‘daki durumun Gürcü diyasporasının, özellikle de dindar Müslümanların iç dinamiklerine nasıl yansıdığını inceliyor.